राडा

 राडा 

भाऊ पाध्ये लिखित ही माझ्या वाचनात आलेली दुसरी कादंबरी, १९७५ साली फॉरवर्ड पब्लिकेशन्सने प्रकाशित केलेल्या कादंबरीला १९९७ साली जेव्हा अक्षर प्रकाशनाने पुन्हा प्रकाशित केली तेव्हा प्रसिद्ध मराठी लेखक , देशीवादाचे जनक , खंडेराव, पांडुरंग सांगवीकर या नायकाचे जन्मदाते श्री भालचंद्र नेमाडे यांनी प्रस्तावना लिहली आहे व त्यांच्या मते राडा ही लघु कादंबरी आहे.

तशी ही भाऊ पाध्ये लिखित लघु कादंबरी त्यांच्या वासूनाका, करंटा व बॅरिस्टर धोपेश्वर या पुस्तका नंतर प्रकाशित झालेली आहे .त्यातील वासूनाका या कादंबरी वर त्या काळात बरीच चर्चा झाली होती अगदी प्र. के. अत्रे यांनी त्यातील अश्लीलते बद्दल अगदी टोकाची टीका केली होती . परंतु वासूनाका ला देखील विजय तेंडुलकर, दुर्गा भागवत, दिलीप चित्रे या सारख्या दिग्गजांची समीक्षा लाभली आहे.

तसे भाऊच्या कादंबऱ्या ह्या तत्कालीन वास्तवतेचे दर्शन घडवणाऱ्या व तेव्हाही आणि आज देखील त्याज्य मानल्या गेलेल्या मानवी भाव भावना , लैंगिकता , कौटुंबिक नातेसंबधांची विण एकमेकांविषयीची आकर्षणे , लज्जा व खोट्या सामाजिक प्रतिष्ठेपोटी मनातील भावनांचे घोटले जाणारे गळे या भोवती विणलेल्या आहेत व ते कितीही नाकारले तरी वास्तव आहे.

असो राडा ही लघु कादंबरी त्यावेळी तशी वादाच्या भोवऱ्यात सापडली होती. शिवसेनेने प्रकाशकास ह्या कादंबरीच्या प्रती विक्रीस आणण्यास मनाई केली होती . अर्थात ही सेना स्टाईल आहे .कारण प्रस्तुत कादंबरीची गुंफण ही औद्योगिक संबंध, कामगार संघटना मधील रस्सीखेच , त्या काळात उदयोन्मुख असणाऱ्या शिवसेनेच्या शाखा व सदानंद अन्नेगिरी ह्या मराठी उद्योजकाचे एकमेव वारस असणाऱ्या मंदार अन्नेगिरी ह्या रोमँटिसिझम मध्ये असणाऱ्या वांड युवकाचा शिवसेना शाखा प्रमुख श्री नाना खारकरशी आणि गोरेगावातील शिवसैनिक यांच्या शी उघड उघड पंगा या सर्व बाबी वर ह्या कादंबरीचे कथानक बेतले आहे.

तसे शिवसेनेच्या रोषाचा साहित्यिका मध्ये श्री विजय तेंडुलकर यांना देखील घाशीराम कोतवाल या नाटकाच्या वेळी सामना करावा लागला होता . अर्थात त्याचा ह्या पुस्तक प्रकाशनाशी व कथेशी काहीही संबंध नाही.

हे पुस्तक मुळी वाचावे कश्यासाठी तर मानवी भाव भावना, नाते संबंधाची वीण , ६० ते ७० च्या दशकातील युवा पिढीतील रोमँटिसिझम त्यांचे उजवे डावे की अजून काही वेगळे  राजकीय विचार धारा वर होणारे हिंदोळे त्यांच्या मनात चालणारे कल्लोळ , उद्योग घराण्यात जन्माला येऊन पण वांड पणात रमणारा मंदार ह्या नायकाचा आयुष्यात नशेत असताना एक अगदी टोकाची घटना घडते आणि मंदार अंतर्बाह्य हादरतो ?? की त्यामुळे त्याच्या वांड व्यक्तिमत्वाला खोट्या सामाजिक प्रतिष्ठेचे वेसण घातले जाते की त्याला त्याचे नाईलाजाने जोखड म्हणून आयुष्य भर वागवावे लागते यासाठी जरूर वाचा "राडा"

माझ्या मते ह्या कादंबरीच्या कथानकावर एक झक्कास सीरिज बनू शकते.

#भाऊपाध्ये

#राडा 

#बुकरिव्ह्यू

#कादंबरी